Təbiət

Quraqlıq

Su bitkilər üçün həm zəruri bir maddə, həm də qida maddələrinin həll olunduğu həlledici kimi bitki böyüməsinin təməl daşıdır. Onun torpaqda və bəzən havada az olması xeyli ziyan vurur. Su çatışmazlığı zədələnməyə daha həssas olan böyük, ətli yarpaqların ölümünə səbəb olur.


Təbiətdəki bitkilərə əsas zərər torpaq nəminin çox az və ya çox olmasıdır. Nisbi rütubət çatışmazlığı nadir hallarda bitkilər üçün zərərlidir. İstilik sistemi olan evlərdə dibçək bitkilərində nisbi rütubətin 15%-ə düşməsi nəticəsində solğunluq, alt yarpaqlarda bənövşəyilik, yarpaqların tökülməsi, çiçəklərin solması və tökülməsi müşahidə edilir.


Kifayət qədər yağışın olmaması və ya zəif su drenajı, külək, yüksək temperatur və aşağı hava rütubəti kimi amillər su çatışmazlığının miqdarına təsir göstərir. Bitki yarpaqları ilə itirdiyi suyu kökləri ilə birlikdə torpaqdan götürə bilmədikdə quruma baş verir. Fizioloji quraqlıq isə küləklər əsdikdə və ya torpaq donduqda, torpaqda su olsa belə, bitkinin həyati orqanlarına kifayət qədər sürətlə suyu daşıya bilmədiyi zaman baş verir. Aşağı temperaturda bitkilərin, xüsusən də küknar tinglərinin torpaqdan su götürməsi çətinləşir və şaxta və quraqlıq baş verir.


Yarpaqların parlaq rənginin itirilməsindən sonra solğunluq torpağın qurumasının ən bariz əlamətidir. Bu saralma enli yarpaqların kənarlarından, iynə yarpaqlarının uclarından başlayır. Davamlı su çatışmazlığı yarpaqların və köklərin sərtləşməsinə və tədricən qəhvəyi rəngə çevrilməsinə səbəb olur. Bu vəziyyətdən dərhal sonra bitki toxum verməyə çalışır və ölür. Quru havanın simptomları torpaq quruluğu kimidir. Yarpaqların və tumurcuqların tökülməsi və meyvələrin büzülməsi quru havanın ümumi simptomlarıdır.
Yetərli, lakin həddindən artıq olmayan suvarma tətbiq edilməlidir. Çiçəkləmə dövründə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Açıq yerlərdə quru havanın təsirindən qaçınmaq mümkün deyil. Amma istixanalarda quru havanın zərərli təsirlərinin qarşısını çiçəkləmə zamanı tozlandırmaya kömək etmək üçün səhər və ya axşam bitkilərə su çiləməklə almaq olar.


Yüksək nisbi rütubət bitkilərə birbaşa və dolayı ziyan vurur. Nisbi rütubətin və torpağın rütubətinin yüksək olması nəticəsində parenxima hüceyrələri uzanır və yarpaqların, budaqların aşağı səthində, nadir hallarda isə çiçək və meyvə gövdələrində şişkinlik adlanan çıxıntılar əmələ gəlir. Yüksək nisbi rütubətin dolayı təsiri göbələk infeksiyası üçün uyğun bir mühit yaratmaqdır.