Qədim Yunanıstanda dəfnəni müqəddəs ağac sayır, qaliblərin başını dəfnə yarpaqlarından hörülmüş çələnglərlə bəzəyirdilər.
Nəcib dəfnə ağacının vətəni Aralıq dənizi ölkələridir. Azərbaycanda bu bitki subtropik rayonlarda yetişir. Qədim Yunan mifologiyasında dəfnə əfsanəvi qəhrəmandır.
Əfsanəyə görə, Yunanıstanın ən qədim allahlarından biri, incəsənətin, poeziyanın və musiqinin himayədarı Apollon əjdaha Pifonu məğlub etdikdən sonra əlində kifara (Qədim Yunanıstanda liraya bənzər simli alət), çiynində gümüş kaman lacivərd səmada uçarkən qızıl yayını çəkməyə hazırlaşan gənc məhəbbət allahı Erosa rast gəlir.
Məğrur Apollon Erosa deyir: “Balaca, belə qorxunc silah nəyinə lazımdır? Bu öldürücü qızıl oxları atmağı mənə həvalə elə. Mən indicə oxlarımla Pifonu öldürdüm. Şan-şöhrətdə özünü mənim kimi oxatana taymı tutursan?
Eros incik halda Apollona cavab verir: “Apollon, sənin oxların heç vaxt hədəfdən yayınmır, hamını məğlub edir, amma mənim oxum səni məhv edəcək”. Eros qızıl qanadlarını çalıb, bir göz qırpımında məhəbbət oxu ilə Apollonu vurur. Məhəbbəti öldürən digər oxu isə çay allahı Peneyin qızı, gözəl nimfa Dəfnənin ürəyinə vurur.
Bir gün Apollon gözəl Dəfnə ilə qarşılaşır və ona vurulur. Apollon Dəfnənin dalınca çox qaçır, onu təqib edir, amma nimfa dayanmır, daha sürətlə qaçmağa başlayır. Apollonun onu haqlayacağını görən Dəfnə allahlardan kömək istəyir. Dəfnənin yalvarışını eşidən allahlar onu ağaca döndərirlər. Nimfanın zərif vücudu qabıqla örtülməyə başlayır, saçları yarpaqlara, qolları isə budaqlara çevrilir. Uzun müddət çarəsiz halda dəfnə ağacının qarşısında dayanan Apollon sonunda dilə gələrək deyir:
“Qoy mənim başımı yalnız sənin yarpaqlarından hörülmüş tac bəzəsin, qoy bundan sonra kifaramı da, ox qabımı da sənin yarpaqların bəzəsin. Qoy sənin yarpaqların həmişəyaşıl olsun, Dəfnə. Əbədiyyən yaşıl ol!
Bax belə bir əfsanə.
Hələ lap qədim zamanlarda dəfnənin yarpaq və meyvələrindən ədviyyat kimi və müalicə məqsədi ilə istifadə edirlər. Dəfnə yarpaqları və budaqları qələbə, şöhrət və əzəmət rəmzi sayılır.
05.04.2019