İlk Avropa mədəniyyəti təxminən 4500 il əvvəl Krit adasında meydana gəlmişdir. Əfsanəvi çar Minosun adını daşıyan minoylar gəlirlər tacirlər olmuş, Egey dənizində ağalıq etmişlər. E.ə.1450-ci ildə bu mədəniyyət süqut etmiş, adada ağalıq mikenlərin əlinə keçmişdir. Onlar həmçinin Yunanıstanın materik hissəsini də tutmuşlar.

Minoylar

Minoylar bir-biri ilə döşəmə yol vasitəsilə əlaqəsi olan iki şəhər salmışlar. Hər şəhərdə gözəl saray olmuşdur. Ən böyük saray Krit adasının şimalında Knosse şəhərində tikilmişdir. Sarayın 1000-dən çox otağı, zəngin salonları, emalatxanaları və məktəbləri olmuşdur.

Malları və ticarəti

Minoy ustaları çox gözəl dulusçuluq əşyaları, daşdan yonulmuş əşyalar, qiymətli zərgərlik məmulatları hazırlayırdılar. Bu cür minoy malları bir çox qonşu ölkələrdə, o cümlədən Misidə tapılmışdır.

Minotavr

Minoy əfsanəsində deyilir ki, çar Minos sarayın dolanbaclarında yarıinsan-yarıöküz-Minotavr saxlayırmış, hər il bu əcaib vəhşiyə 14 cavan yunan qurban verilirmiş. Yunan xalq qəhrəmanı Tesey Minotavrı öldürmək qərarına gəlir. O, sarayın dolanbacına yol tapır, əcaib məxluqu öldürərərək çar Minosun qızı Ariadanın verdiyi ipin ucucnu tutaraq oradan çıxır. 

Mikenlərin ovu

Mikenlər vəhşi heyvanları, o cümlədən 3000 il bundan əvvəl Yunanıstanda yayılmış şirləri ovlamağı çox sevirdilər. Məşhur adamlar çöl donuzunu ovlamaq üçün köpək ovu təşkil edirdilər. Onlar nizələrlə və qalxanlarla silahlanırdı. Ovçular öldürülmüş qabanların dişlərini kəsib özlərinin baş geyimlərinə bəzək düzəldirdilər. 

Miken sarayları

Mikenlər e.ə. 1450-ci ildən e.ə. 1100-cu ilədək Yunanıstanda ən qüdrətli xalq olmuşdur. Miken çarı Nestorun Cənubi Yunanıstandakı Pilos şəhərində tapılmış sarayının qalıqları sübut edir ki, sarayda zəngin bəzədilmiş otaqlar olmuşdur. Onlar bir neçə daxili həyətlərin ətrafında yerləşirdi.

Döyüşkən mikenlər

Minoylardan fərqli olaraq mikenlər nəinki tacir, həm də bacarıqlı döyüşçülər olmuşlar. Onlar yaxşı möhkəmləndirilmiş şəhərlər tikirdilər. Miken şəhərinin uca divarları nəhəng daş bloklardan inşa olunmuşdur. Qalaya yeganə giriş qapısı-Şir qapısını iki daş şir bəzəyirdi. Döyüşçülər qala divarının üstünə qalxaraq düşmənlərin həmləsini dəf edirdilər. 

Minoyların yarışları

Freskalar (divar rəsmlər) göstərir ki, minoylar idmanı çox sevirmişlər. Oğlanlar və qızlar yumruq döyüşünə daha çox üstünlük verirdilər. Öküzün üstündən tullanmaq geniş yayılıb. Bir adam öküzün başından yapışır, digəri isə onun buynuzları üstündən mayallaq vururmuş. Öküzün arxasında akrobatı tutmaq üçün köməkçi dayanırmış.