QULDURLARIN DÜŞƏRGƏSİNDƏ

Nahardan sonra bütün dəstə qumlu sahilə tısbağa yumurtası axtarmağa getdi. Uşaqlar çayın çox dayaz yerində gəzərək əllərindəki ağacı quma batırır, yumşaq yerə rast gəldikdə aşağı çökərək əlləri ilə qumu eşməyə başlayırdılar. Bəzən onlar hər çaladan əlli-altmış yumurta tapırdılar. Yumurtalar girdə, ağappaq və qozdan bir az kiçik olurdu. Həmin gecə uşaqlar böyük bir ziyafət düzəltdilər, doyunca qayğanaq yedilər, hələ səhərə də saxladılar. 

 

Səhər yeməyindən sonra onlar hay-küylə qumlu sahildə o tərəf-bu tərəfə qaçır, bir-birlərini qovur, yüyürə-yüyürə paltarlarını çıxarıb atırdılar. Nəhayət, lüt soyundular. Sonra qumluğun üstünü örtən suyun içi ilə uzaqlara qaçdılar. Sürətli axın onları tez-tez yıxırdısa da bu, onları daha da şənləndirirdi. Onlar gah hamısı birdən aşağı əyilir, nəfəs almaq üçün üzlərini yana çevirərək çiləşir, gah da gülüşərək bir-birlərini suya basırdılar. Sonra da hamısı birdən suyun dibinə cumur, günəş şüalarında onların yalnız əlləri və ayaqları görünürdü. Bir azdan yenə də suyun üzünə çıxaraq fınxırır, ağızlarına dolmuş suyu tüpürür, gülüşür və tövşüyürdülər. 

 

Yorulub tamamilə gücdən düşdükdən sonra sahilə çıxıb isti qumun üstünə sərələnir, özlərini quma basdırır, sonra yenə də suya cumaraq hər şeyi yenidən təkrar edirdilər. Birdən onların ağlına gəldi ki, dərilərinin rəngi klounların geydiyi ətrəngi trikonu tamamilə əvəz edə bilər, qumun üstündə bir dairə cızıb sirk düzəltdilər, üçü də kloun oldu, ona görə ki, belə bir şərəfli vəzifəni heç biri o birinə güzəştə getmək istəmədi. 

 

Sonra onlar yumru daşlar yığıb onlarla oynamağa başladılar və ta həvəsdən düşüb darıxana qədər bu oyundan əl çəkmədilər. Bundan sonra Co ilə Hek yenə də çimməyə getdi, ancaq Tom getmək istəmədi, ona görə ki, qıçına bağlı olan ilan sümüyünü şalvarını əynindən çıxarırkən salıb itirmişdi. Onu təəccübləndirən bir şey idi: görəsən necə olub ki, bu tilsimli pitik qıçından açılıb düşəndən sonra Tomun əl-ayağı suda qıc olmayıbdır. Necə ki, pitiyi axtarıb tapmamışdı, suya girməyə cəsarət etmirdi; o vaxta qədər də Co və Hek artıq yorulub, dinclərini almaq üçün yenidən sahilə çıxdılar. Yavaş-yavaş onların hərəsi bir tərəfə üz qoydu. Ruhdan düşərək bikef-bikef enli çayın o tayında günəş şüalarında mürgüləyən kiçik şəhərə baxdılar. Tom bir də gördü ki, qumun üzərində ayağının baş barmağı ilə "Bekki" yazır; o, yazdığı sözü tez pozdu, belə bir zəiflik göstərdiyinə görə öz-özünü məzəmmət etməyə başladı. Ancaq davam gətirə bilmədi, həmin sözü bir də yazdı.Sonra onu ayağı ilə yenə pozdu, bu işi bir də təkrar etməmək üçün oradan aralanıb quldur yoldaşlarını axtarmağa getdi. 

 

Lakin Co tamamilə ruhdan düşmüşdü, onun kefini açmaq, demək olar ki, mümkün deyildi. O, evləri üçün elə darıxmışdı ki, kədərindən bilmirdi nə etsin. Bir bəhanə lazım idi ki, gözlərindən sel kimi yaş axıtsın. Hek də tutulmuşdu. Tomun ürəyindən qara qanlar keçirdi, lakin o var gücü ilə çalışırdı ki, bunu yoldaşlarına bildirməsin. Onun ürəyində bir sirri var idi, hələlik onun barəsində söhbət salmaq istəmirdi: ancaq uşaqlarda bu üsyankarlıq əhvali-ruhiyyəsi keçməsə, Tom öz sirrini açmalı olacaqdı. O mümkün qədər şad görünməyə çalışaraq dedi: 

- Bilirsiniz, bu adada yəqin ki, bizdən qabaq başqa dəniz quldurları da yaşamışlar! Gəlin buranı bir də tədqiq edək. Ola bilsin buralarda bir yerdə xəzinə gizlədilmişdir. İçi qızıl-gümüşlə dolu yarı çürümüş bir sandıq qazıb çıxarmaq istərdinizmi? Hə? Lakin bu təklif yalnız zəif bir maraq oyatdı, o da nəticə vermədən sonüb getdi. Tom başqa bir neçə şirnikdirici sözlər də dedi, lakin bunların heç birinin faydası olmadı. Hamısı hədər idi. Co qaşqabağını bərk sallamış halda oturaraq əlindəki ağacla qumu eşələyirdi. Nəhayət, o dedi: 

- Bəlkə bu işlərdən daha əl çəksək yaxşıdır? Mən evimizə getmək istəyirəm. Burada adamın bağrı çatlayır! Tom dedi: 

- Nə danışırsan, Co, sonra kefin açılacaq. Bir özün düşün, burada necə gözəl balıq tutmaq olar! 
- Mən baliq tutmaq istəmirəm. Evimizə gəlmək istəyirəm. - Belə bir çimərliyi heç yerdə tapa bilməzsən. 
- Çimmək mənim nəyimə lazımdır! Qadağan edilmədikdə çimmək adama heç ləzzət də vermir. Yox, mən evimizə getmək istəyirəm. - Cəhənnəmə ki! Körpəsən də! Ananı istəyirsən?.. 

- Bəli, anamın yanına getmək istəyirəm! Mənim yerimə olsaydın, sən özün də istərdin, ancaq sənin anan yoxdur. Bir də ki, mən körpə-zad deyiləm, sənin haran məndən artıqdır! 
- Deyə Co fısıldamağa başladı. 
- Eybi yoxdur, gəl bu ağlayan çağanı buraxaq, getsin anasının yanına, yaxşımı, Hek? Uşaq anasını istəyir! Qoy getsin! Bura sənin xoşuna gəlir, elə deyilmi, Hek? Biz ikimiz də burada qalacayıq, eləmi? Hek həvəssiz-həvəssiz: "Hə-ə-ə" dedi. Co qumun üstündən qalxaraq dedi: 

- Daha mən səninlə danışmıram. Vəssalam! O, qaşqabaqlı halda yoldaşlarından aralanıb geyinməyə başladı. Tom dedi: 

 

- Böyük bir iş olacaq! Səninlə danışmaq mənə elə çox lazımdı! Çıx get evinizə, qoy səni məsxərəyə qoyub gülsünlər. Amma yaman da dəniz quldurusan! Quldura baxın! Yox, Heklə mən belə ağlağan deyilik. Biz qalırıq, elə deyilmi, Hek? İndi ki, istəyir, qoy getsin. Onsuz da keçinərik. Bununla belə Tom bərk həyəcan keçirirdi; Conun çox tutqun halda geyindiyini görüb təşvişə düşmüşdü. Bundan başqa Hekin ağır bir sükut içərisində öz yoldaşının yır-yığış etməsinə diqqət yetirməsi də Toma xoş gəlmirdi. Bir dəqiqədən sonra Co xudahafizləşmədən suya girib dayaz yerlə İllinoys sahilinə tərəf üz qoydu. Tomun ürəyi sıxıldı. O, dönüb Hekə baxdı. Hek Tomun baxışlarına davam gətirməyərək başını aşağı saldı və dedi:

 

- Mən də evə getmək istəyirəm, Tom. Adam burada darıxır. Bundan sonra da lap darıxacağıq. Gəl biz də gedək! 

- Mən getmirəm! Kim istəyir, çıxıb getsin. Mən qalıram. 

- Tom, mən getsəm yaxşıdır! 
-Get də. Qabağını kəsən var? Hek qumun üstünə səpələnmiş paltarlarını yığışdırmağa başladı. O dedi: 
- Tom, yaxşı olar ki, sən də bizimlə gedəsən. Fikirləş. Biz səni o biri sahildə gözləyəcəyik. 
- Nə qədər kefinizdir gözləyin! 

Hek bikef-bikef yola düzəldi. Tom isə durub onların dalınca baxır, təkəbbüründən əl çəkmək, onların ardınca getmək arzusu ilə alışıb-yanırdı. O, ümid edirdi ki, bəlkə uşaqlar dayanacaqlar, lakin onlar dayaz suyun içi ilə yavaşyavaş uzaqlaşırdılar. Tom tənhalığın necə ağır olduğunu o saatca hiss etdi. Bir qədər də keçdikdən sonra o tamamilə yumşaldı, yoldaşlarının ardınca qaça-qaça bağırmağa başladı! 
-Dayanın! Dayanın, görün sizə nə deyəcəyəm! Uşaqlar o saatca dayanıb Toma tərəf çevrildilər. Tom qaçıb onlara çatan kimi öz sirrini açıb deməyə başladı. Uşaqlar məsələnin nə yerdə olduğunu bilənədək onun dediklərinə qaşqabaqlı halda qulaq asdılar; əsl mətləbi başa düşdükdə isə ikisi də sevincək halda: "Bu ki, lap qiyamətdir!" deyib Tomu məzəmmət etməyə başladılar ki, bunu əvvəldən demiş olsaydı, qətiyyən yerlərindən tərpənməzdilər. 

Tom özünə bəraət qazandırmaq üçün nə isə tapıb dedi, əslində isə sirri qabaqcadan açmamağının başqa səbəbi vardı: qorxurdu ki, hətta bu sirrin açılması belə uşaqları adada uzun müddət saxlaya bilməz; bunun üçün də onu axıra saxlamışdı. 

 

Uşaqlar şən halda adaya qayıdıb yenə də öz oyunlarına başladılar. Onlar birbirinin sözünü kəsə-kəsə, Tomun qəribə şeylər fikirləşib tapmasından danışır, onun ixtiraçılığına heyran qalırdılar. 

 

Qayğanaqla, balıqla çox gözəl nahar etdikdən sonra Tom bildirdi ki, indi o da məmnuniyyətlə qəlyan çəkməyi öyrənmək istərdi. Bu fikir Conun da ürəyinə yatdı, o da qəlyanın dadina baxmaq istədiyini bildirdi. Hek onlar üçün qəlyan düzəldib içini tütünlə doldurdu. Təzə öyrənənlər indiyədək, adamın dilini acışdıran üzüm yarpağından başqa heç nə çəkməmişdilər, buna da ki, tütün demək olmazdı. 

 

Onlar yerdə uzanıb dirsəkləndilər və qorxa-qorxa, ehtiyatla qəlyanlarını sümürməyə başladılar. Tüstü çox acı idi, uşaqların boğazını acışdırırdı, ancaq Tom dedi: 

-Bu ki, lap asan imiş! Bunun belə sadə bir iş olduğunu bilseydim, çoxdan öyrənərdim. 

-Mən də, - deyə Co təsdiq etdi. 

- Elə bir şey deyil. Tom dedi: 

-Başqalarının çəkdiyini o qədər görmüşəm ki, demişəm kaş mən də çəkəydim. Ancaq elə bilirdim ki, bacarmaram. 
-Mən də. Elə deyilmi, Hek? Sən ki eşitmisən, bunu sənin yanında neçə dəfə demişəm? İndi Hek deyər: demişəm, ya yox. 

-Hə, çox demisən, - Hek onun sözünü təsdiq etdi. 
- Mən də, - dedi. 
- Azı min dəfə demişəm. Bir dəfə də sallaqxananın yanında dedim, yadına gəlirmi, Hek? O zaman Bob Tenner, Conni Miller, Cef Tetçer də bizim yanımızda idi. Onda dediyim yadındadır, elə deyilmi, Hek? 
- Bəs necə, əlbəttə, yadımdadır, - Hek cavab verdi. 
- Bu məsələ həmin o ağ kürəciyimi itirdiyim gün olmuşdu. Yox, O gün yox, bir gün ondan irəli... Tom dedi; 
- Aha, görürsənmi! Bax, Hekin də yadındadır. Co dedi: 
- Mənə elə gəlir ki, bütün günü qəlyan çəkə bilərəm. Ürəyim bircə tikə də bulanmır. 
- Heç mənimki də, - deyə Tom bildirdi..
- Mən də bütün günü çəkə bilərəm. Ancaq mənə elə gəlir ki, Cef Tetçer bunu bacarmazdı. 
- Cef Tetçer! İkicə qullab vursa yerə döşənər. Hünəri var, qoy bircə dəfə çəksin. O bacaran iş deyil. 
- Əlbəttə! Conni Miller də onun kimi. Kaş o çəkəydi, mən də qıraqdan durub baxaydım! Co dedi:
 - Onun işi deyil! Conni Miller nədir?! Tüstüdən o saatca boğular. 
- Əlbəttə, nə danışırsan! Kaş elə indi bu saatca uşaqlar bizi görəydilər! 
- Mən də istərdim. 
- Bura baxın, dostlar, biz heç kəsə bir söz demərik, bir dəfə onların hamısı bir yerə toplaşan vaxt mən sənə yanaşıb deyərəm: "Co, qəlyanın yanındadır? Nədənsə könlümə qəlyan çəkmək düşüb". 

 

Sən də elə belə, guya bu sənin üçün adi bir şeymiş kimi cavab verib deyərsən: "Hə, köhnə qəlyanım yanımdadır, ehtiyat üçün başqası da varımdır, amma tütün səfeh tütündür". Mən deyərəm: "Zərər yoxdur, təki bərk tütün olsun". Onda sən qəlyanların ikisini də çıxararsan, arxayın-arxayın doldurub çəkməyə başlarıq. Onda görərsən, nə qədər heyrətlənəcəklər. 

 

-Vallah, lap qiyamət olacaqdır! Ancaq desək ki, bunu dəniz qulduru olduğumuz vaxt öyrənmişik, onda lap yanıb töküləcəklər ki, nə üçün bizim yanımızda olmayıblar. 

 

- Əlbəttə, yanacaqlar! Bəs yanmazlar? Bu qayda ilə söhbət davam etdi. Lakin bir azdan yavaşıdı, sözlərin arasında əlaqə azaldı. Pauzalar uzandı, qəlyan çəkənlər nə isə tez-tez  tüpürməyə başladılar. Elə bil ki, ağızlarında göl əmələ gəlmiş, dillərini su basmışdı, onlar bu daşqından yaxa qurtara bilmirdilər. Səy etməklərinə baxmayaraq su hətta boğazlarına dolur, elə hey ürəkləri bulanırdı. Uşaqların ikisinin də rəngi ağappaq ağardı, üzlərinə baxanda adamın onlara yazığı gəlirdi. Qəlyan Co Qarperin zəifləmiş barmaqlarının arasından yerə düşdü. Bu əhvalat Tomun da başına gəldi. Hər iki göl fəvvarə vurur, uşaqlar tüpürməyə güclə macal tapa bilirdilər. Co zəif səslə yoldaşına dedi: 

- Mənim bıçağım itib, gedim axtarım... Tom kəkələyə-kəkələyə, titrək səslə dedi: 
- Mən sənə kömək edərəm. Bax, o tərəfə sən get, mən də çayın qırağını axtararam. Yox, Hek, sən bizimlə getmə, biz sənsiz də tapa bilərik. 

 

Hek oturub onları bir saatadək gözlədi. Sonra darıxıb yoldaşlarını axtarmağa getdi. Hek onları meşənin qalın yerində, bir-birindən çox aralıda tapdı. Onların hər ikisi bərk yuxuya getmişdi, sifətləri ağappaq ağarmışdı. Ancaq o başa düşdü ki, uşaqların başına bir iş gəlmişsə də, artıq keçib getmişdir. Həmin axşam şam edirkən onlar çox az danışırdılar. İkisi də süst qalmışdı. Ancaq yeməkdən sonra Hek qəlyanını tütün ilə doldurub, onlar üçün də qəlyan hazırlamağa başladıqda uşaqların ikisi də dedi ki, lazım deyil, nədənsə özlərini pis hiss edirlər, ola bilsin ki, yemək zamanı tikələri artıq düşüb. 

 

Gecə yarısına yaxın Co yuxudan oyanıb o biri yoldaşlarını da oyatdı. Havada nə isə bir ağırlıq hiss olunurdu: bu yaxşı əlamət deyildi. Nəfəs çəkməyə belə imkan verməyən ağır bürküyə baxmayaraq uşaqlar ocağın başına komalaşdılar. Onlar gərgin intizarla susub oturmuşdular. Dəhşətli sükut davam edirdi. Ocağın işıqlandırmadığı hər bir şey qatı qaranlığa qərq olmuşdu. Birdən ani olaraq titrək bir işıq yarpaqları zəif işıqlandırıb söndü. Bunun ardınca başqa, daha qüvvətli bir işıq parladı. Sonra biri də. Ağacların təpəsi elə bil ki, sakitcə köksünü ötürüb, inildədi. Uşaqlar bu ani nəfəsi öz yanaqlarında hiss edib diksindilər, elə bildilər ki, bu, gecənin ruhudur, gəlib onların yanından keçdi. Hər şey yenidən sükuta daldı. 

 

Birdən qeyri-adi parlaq bir alov gecəni gündüzə çevirdi. Uşaqların ayağının altında qalmış hər kiçik ot, onların qorxudan saralmış sifətləri aydınca göründü. Boğuq bir göy gurultusu sanki göyü yararaq yerə endi, acıqlı-acıqlı mırıldanaraq haralarda isə itib-batdı. Soyuq külək uşaqlardan keçib yarpaqları xışıldatdı və ocağın külünü ətrafa sovurdu. Yenə də göy guruldadı, ildırım çaxdı, meşə parlaq işığa qərq oldu və birdən elə qorxunc bir gurultu qopdu ki, elə bil uşaqların başının üstündəki ağacların təpəsi parçalanıb yerə töküləcəkdi. Onlar göz-gözü görməyən zülmətdə qorxularından bir-birlərinə sıxılaraq oturmuşdular. İri yağış damcıları yarpaqları şappıldatdı. Tom bağırdı: 

 

- Tez olun, uşaqlar, qaçın çadırın altına! Onların üçü də yerlərindən sıçrayıb qaranlıqda ağac kötükləri və yabanı üzüm tənəklərinə ilişə-ilişə hərəsi bir yana qaçdılar. İldırım çaxır, göy guruldayırdı. Birdən çəpəki laylarla şırhaşır yağış tökdü. Bərk külək qopdu. Uşaqlar çığıraçığıra bir-birlərinə nə isə deyirdilər, lakin küləyin uğultusu və göyün gurultusu onların bir-birini eşitməsinə imkan vermirdi. Nəhayət, onlar bir-birinin ardınca özlərini çadırın altına saldılar, soyuqdan büzüşmüş və qorxmuş halda bir küncdə oturdular. 

 

Paltarları elə islanmışdı ki, sıxsaydın suyu tökülərdi, ancaq onlara bu da ləzzət eləyirdi, çünki hamısı birlikdə bu müsibəti çəkməli olmuşdular. Köhnə yelkən küləyin şiddətindən elə şappıldayırdı ki, onlar çığırsaydılar da birbirlərinin səsini eşidə bilməzdilər. Tufan get-gedə güclənirdi, birdən yelkən yerindən qopdu, külək onu götürüb apardı. 

 

Uşaqlar əl-ələ tutuşub büdrəyə-büdrəyə, ora-bura toxunub əzilə-əzilə çayın qırağındakı iri palıd ağacının altına qaçdılar. Tufanın ən şiddətli vaxtı idi. Arasıkəsilmədən çaxan ildırımın işığından yerdəki hər bir şey - küləkdən başlarını əymiş ağaclar, coşan çayda bir-birinin üstünə yuvarlanan ağ ləpələr, o tərəf-bu tərəfə səpələnən köpüklər, çəpəki yağan yağış, çayın üzərinə axışan bulud yığınlarından o yanda, qarşı sahildə güclə seçilən uca qayalar aydınca görünürdü. Az qala hər dəqiqədən bir şiddətli küləyə davam gətirə bilməyən nəhəng ağaclar şaqqıltı ilə qırılaraq yerə yıxılır, cavan pöhrələri əzib tökürdü. Göy, ara vermədən elə şiddətlə, elə dəhşətlə guruldayırdı ki, söyləmək belə olmur. Nəhayət, fırtına o qədər gücləndi ki, elə bil bu saatca ada parçalanacaq, ətrafa səpələnəcək, od tutub yanacaq, ağaclar batıb suyun altında qalacaq və bircə anın içində canlı-cansız hər şey məhv olub gedəcəkdi. Belə bir gecədə çöldə qalmaq dəhşətli idi. Nəhayət, döyüş qurtardı, orada-burada hədələyici səs-küy qopara-qopara qoşunlar mübarizə meydanını tərk etdilər, yer üzərində yenə də sakitlik əmələ gəldi. Bərk qorxmuş uşaqlar düşərgələrinə qayıtdılar. Məlum oldu ki, altında özləri üçün yatacaq düzəltdikləri böyük çinar ağacını ildırım parça-parça etmişdir, uşaqlar ağacın altında qalmadıqlarına sevindilər. 

Düşərgədə hər tərəfi su basmışdı, ocaqları çoxdan sönmüşdü. Qayğısız uşaqların ağlına gəlməmişdi ki, ocağın üstünü bir şeylə basdırıb odu saxlasınlar. Təpədən-dırnağa qədər islanmış olduqlarından və soyuqdan titrədiklərindən bərk ümidsizliyə qapıldılar. Onlar öz dərdlərini büruzə verməkdən çəkinmirdilər. Lakin tezliklə məlum oldu ki, yanında ocaq qaladıqları iri tirin yağış tutmayan alt tərəfində əl boyda bir yerində od qalıb. Uşaqlar səbirlə onu üfürməyə, iri ağacların kötükləri altında qalmış quru ot və qamqalaqlardan onun üstünə yığaraq birtəhər alışdırmağa başladılar. Nəhayət, ocaq yenidən alışdı. Onun üstünə yoğun çırpılar və budaqlar qoyub gur tonqal qaladılar. Uşaqların kefi yenə də kökəldi. Onlar soyutma donuz ətini ocaqda qızdırıb doyunca yedilər, sonra düz səhər açılana qədər ocağın qırağında oturaraq özlərini öyə-öyə gecəki əhvalatdan danışmağa, onu birə-beş qat şişirtməyə başladılar - onsuz da yata bilməyəcəkdilər, çünki ətraf suyun içində idi, quru yer qalmamışdı. 

 

Günəşin ilk şüaları budaqları arasından görünər-görünməz uşaqları yuxu basdı; onlar qumluğa gedib, orada uzandılar. Yavaş-yavaş gün qızdı, bədənləri isindi, onlar konülsüz qalxıb özlərinə səhər yeməyi hazırlamağa getdilər. Yeməkdən sonra mısmırıqları yenə də sallandı, güclə yerlərindən tərpənə bildilər, onlar yenə də evlərinə getmək istədilər. Tom bunu hiss edərək dəniz quldurlarını müxtəlif vasitələrlə əyləndirməyə başladı. Lakin dünyada heç bir şey: nə diyircək, nə sirk, nə də çimmək onları maraqlandırmırdı. Tom həmin o mühüm sirri uşaqların yadına saldı, bir anlığa onların üzləri yenə də güldü. Onların üzləri yenidən tutulmamış Tom başqa bir şeylə uşaqları maraqlandıra bildi. Onlar müvəqqəti olaraq dəniz qulduru oyununu bir tərəfə atıb, hindi olmağı qərara aldılar. Bu fikir onların xoşuna gəldi; götür-qoy eləmədən hamısı lüt soyundu, zebr kimi bədənlərini başdanayağa palçıqla rəngləyərək zolaq-zolaq etdilər və gəlmə ingilislərə hücum etməyə hazırlaşaraq meşədə o yan-bu yana qaçmağa başladılar. Söz yox ki, hər üçü başçı idi. Sonra onlar üç düşmən qəbiləyə bölünərək dəhşətli çığır-bağırla bir-birlərinə hücum edib düşmənləri qırmağa başladılar. Bütün günü qanlı döyüşlərdə keçirdilər, ona görə də çox razı qaldılar. Onlar ac və şən halda düşərgəyə toplaşdılar ki, axşam yeməyini yesinlər, lakin bu zaman çətinliyə rast gəldilər: düşmən qəbilələr öz aralarında barışıq aparmamış bir-birlərilə bir yerdə yemək yeyə bilməzdilər, barışıq isə sülh qəlyanı çəkmədən mümkün deyildi. Onlar başqa bir yol bilmirdilər. Hindilərin ikisi hətta heyfsiləndi ki, nə üçün əvvəlki kimi dəniz qulduru olaraq qalmamışdır. 

 

Ancaq başqa əlac yox idi, ona görə də özlərini o yerə qoymadan qəlyan tələb etdilər və qayda-qanuna uyğun olaraq bir-birlərinə ötürə-ötürə növbə ilə onu çəkməyə başladılar. 

 

Nəhayət, hindi olmalarına hətta sevindilər də, çünki bu onların bəzi şeylər öyrənmələrinə kömək etmişdi. Məlum oldu ki, itmiş bıçağı axtarmağa getmədən az-az qəlyan çəkə bilərlər; ürəkləri indi artıq o qədər qalxmırdı, vəziyyətləri əvvəlki kimi o qədər də pis olmadı. Onlar belə gözəl bir imkanı əldən buraxmaq istəmirdilər. Bəli, axşam yeməyindən sonra onlar yenə də qəlyan çəkməyi təcrübə etdilər və bu dəfə təcrübələri çox müvəffəqiyyətli oldu, ona görə də onların gecəsi çox xoş keçdi.

14.07.2023