Bu maraqlıdır!

Kompas yerinə hansı bitkilərdən istifadə etmək olar?

Keçmişdə insanlar, kompasların ixtirasından əvvəl, ərazini gəzmək üçün xüsusi kompas bitkilərindən istifadə edirdilər. Kompas bitkiləri - yarpaqları maqnit meridianının müstəvisində, yəni şimaldan cənuba doğru düzülən, müxtəlif bitki növlərinin adıdır. Günün günorta çağı kompas bitkilərinin yarpaq ucları və ensiz tərəfləri adətən günəş şüalarına baxır, səthi hissəsi isə qərb və ya şərqə yönəlmişdir. Bu xüsusiyyət sayəsində bitkilərin yarpaqları günorta saatlarında birbaşa günəş işığından qaçır və daha az su itirirlər. 


Yarpaqların mövqeyinə görə yerin istiqamətlərini müəyyən etməyə kömək edən bu bitkilər arasında ən məşhurları bunlardır: keçmişdə Şimali Amerika çöllərində ovçular üçün kompas əvəzinə tez-tez “Silfium” (Silphium laciniatum) və rus bostanlarında alaq otu kimi tanınan kifayət qədər yayılmış “Kompas süddəyən” (Lactuca serriola) bitkisi xidmət edirdi. Bu bitkilərin hər ikisi Asteraceae ailəsinə aiddir. Avstraliyada kompas bitkisi - Evkaliptdir.


Kompasdan fərqli olaraq, bitkilər (ağaclar, otlar, kollar) şimala deyil, cənuba işarə edir. Cənub tərəfində ağacların çətirləri daha qalın, yarpaqları isə daha sıxdır. Ancaq mamır, əksinə, əks tərəfə yönəlmişdir. Yalnız əlavə etmək lazımdır ki, bu cür təbii xüsusiyyətlərin istifadəsi yalnız Şimal yarımkürəsinin meşələri üçün uyğundur.