Bu maraqlıdır!

Zimbabvenin təbii sərvəti - Matobo Milli Parkı

«Matobo Milli Parkı» və ya «Matobo təpələri» dünyanın ən sirli yerlərindən biridir: onun tarixi bəşər tarixinin ən dərinliyinə, demək olar ki, insanların düz yeriməyə başladığı bir vaxta - 4 milyon il əvvələ gedib çıxır. Matobo, təkcə Zimbabvedə deyil, Afrikanın cənubunda ən diqqətəlayiq milli parklardan biridir. Park Zimbabvenin cənub hissəsində, Bulavayo şəhərindən 35 km məsafədə, Matobo (və ya Matopo) təpələrində yerləşir. Parkın ümumi sahəsi təxminən 424 kv. km. təşkil edir. Matobonun əsas əhalisi - şona xalqının nümayəndələridir.


Matobo, Zimbabvedəki ən qədim milli parkdır və ilk olaraq 1926-cı ildə «Rods Matopos Milli Parkı» kimi, Sesil Rodsun vəsiyyəti olaraq qurulub. Parkın yaradılması 1953-cü ilə təsadüf edir, 2003-cü ildə isə UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilib.


Matobo təpələri 2 milyard il əvvəl qranitin səthə qalxması nəticəsində əmələ gəlib. Yağış və küləyə uzun müddət məruz qalan bir vaxtlar düz qum düzənliyini nəhəng qranit birləşmələrinə çevrilərək inanılmaz gözəl mənzərə əmələ gətirmişdir. Alimlərin fikrincə, qranit daşlarının görünüşü bilavasitə daş dövrünün yaşayış məskənləri ilə bağlıdır, çünki bu yerlər təbii sığınacaq rolunu oynaya bilərdi. Qayalar əsasən qüllə şəklindədir, onlar -  nəhəng heyvanlara, nəhənglərin başına, ən məşhuru isə uşağın üstündə əyilən anaya bənzəyir. Qəribə əmələgəlmələr gün şüaları təsiri altında qırmızı və boz-qəhvəyi rənglərə bürünür.


Hamar qranit daşlar Mzilikazi adlı Ndebele tayfasının banisinə uzaq əcdadlarının yığıncağını xatırladıb. Buna görə də o, əraziyə Ama-Tobo (Keçəl Başlar) adını verib. Təsisçinin qalıqları dağın yamacında yerləşən məzarda yerləşir. Məşhur ingilis iş adamı və siyasətçisi, Cənubi Afrikadakı ingilis ekspansiyasının təşəbbüskarı Sesil Rods da burada dəfn olunub, onun qalıqları nəhəng qranit formasiyasında yerləşir. Bu formasiya fəxrlə "Dünyanın Görünüşü" adını daşıyır. Rods, Matobo parkını Bulavai xalqına vəsiyyət edib. Bu gün onun məzarı Zimbabve xalqı üçün ziyarət yeridir. Hər il, minlərlə zəvvar Rodsa ehtiramlarını bildirmək üçün onun məzarını ziyarət edir.


Zimbabvedə yaşayan xalqlar Matobo qayalarını “güc yeri və əcdadlarının ruhlarının məskəni” hesab edirlər. Qranit daşları arasında gizlənmiş heyrətamiz qayaüstü rəsmləri olan mağaralar var ki, bunlar təkcə müxtəlifliyi ilə deyil, həm də qaçan, oynayan, ov edən və ya rəqs edən insanların (buşmenlərin) təsvirlərinin canlılığı ilə diqqəti çəkir. Bu qayaüstü rəsmlərdə məməli heyvanlar anatomik cəhətdən düzgün təsvir edilmiş, ağaclar, quşlar, həşəratlar və sürünənlər dəqiq şəkildə çəkilmişdir ki, bu da qədim zamanlarda burada yaşamış növləri müəyyən etməyə imkan verir. Ən məşhur qayaüstü rəsmlərə Nsvatuqi, Pomonqve və Bambata mağaralarında rast gəlinir.


Matoboda iqlim tropikdir, il ərzində orta temperatur +13 - +28 C arasında dəyişir. İl olduqca aydın şəkildə üç fəsilə bölünür: sərin və quru (apreldən avqusta qədər), isti və quru (sentyabr - oktyabr) və isti və rütubətli (noyabrdan mart ayına qədər).


Matobo Milli Parkı flora və faunasının zənginliyi ilə seçilir. Burada 88 növ məməli, 39 növ ilan, 175 növ quş, o cümlədən 200 növ ağac və 100 yaxın ot növünə rast gəlinir. Matobodakı iri heyvanlardan zürafələr, impala antilopları, qılınc buynuzlu antiloplar, zebralar, kaftar, begemot, qnu və dəvəquşular, qara və ağ kərgədanların adını çəkmək olar. Burada bəbirlərin populyasiyası xüsusilə çoxdur. Parkdakı quşlardan qara qartallara ən çox rast gəlinir.